Zakład opiekuńczo-leczniczy (ZOL) jest placówką udzielającą całodobowych, stacjonarnych świadczeń medycznych w zakresie długoterminowej opieki i pielęgnacji pacjentów. W jednostkach tego typu udziela się świadczeń osobom, które są w pełni zdiagnozowane i nie wymagają hospitalizacji, jednak w związku ze swoim stanem zdrowia wymagają całodobowej, specjalistycznej opieki pielęgniarskiej oraz lekarskiej i w związku z tym nie mogą przebywać w domu.
Do przyjęcia kwalifikują się osoby, które mają ukończony i udokumentowany proces leczenia szpitalnego, są w pełni zdiagnozowane i nie wymagają dalszej hospitalizacji jednak ich stan zdrowia nie pozwala jeszcze na funkcjonowanie w warunkach domowych.
Tak – dzieje się to w trzech przypadkach:
W dwóch pierwszych przypadkach tak naprawdę decyduje konsultacja ze specjalistą (onkologiem/psychiatrą), który podejmuje decyzję czy stan pacjenta umożliwia umieszczenie go w oddziale opiekuńczo-leczniczym o profilu ogólnym. Jeśli onkolog uzna, że pacjent nie kwalifikuje się do ZOL, skieruje go do hospicjum. Psychiatra natomiast może zalecić umieszczenie chorego w zakładzie opiekuńczo-leczniczym psychiatrycznym. W trzecim przypadku stan pacjenta jest na tyle dobry iż nie wymaga on stałej opieki lekarskiej i pielęgniarskiej. Taka osoba kwalifikuje się wówczas do domu pomocy społecznej (DPS).
Podstawowym dokumentem jest skierowanie do zakładu opiekuńczo-leczniczego, które wystawia lekarz pierwszego kontaktu (jeśli pacjent w danej chwili przebywa w domu), lub lekarz prowadzący pacjenta w szpitalu. W przypadku chorego wentylowanego mechanicznie, skierowanie musi wystawić lekarz anestezjolog. Kolejnym dokumentem jest wywiad pielęgniarki środowiskowej. Analogicznie jak w przypadku skierowania wystawia je pielęgniarka środowiskowa w przychodni lub pielęgniarka w oddziale szpitalnym. Dodatkowo dostarcza się:
W przypadku pacjenta wentylowanego mechanicznie niezbędne są takie badania, jak:
A także :- brak czynnych ognisk zapalnych- karty informacyjne z pobytu w oddziale intensywnej terapii- aktualne parametry wentylacji, parametry nastawne respiratora
Od dnia 01 stycznia 2015 roku obowiązują nowe zasady składania dokumentów i rejestracji do kolejek oczekujących. Obecnie, zgodnie ze zmianami w ustawie systemowej dokonanymi na mocy ustawy z dnia 22 lipca 2014 roku o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2014 r. poz. 1138) pacjent ma obowiązek składania wyłącznie oryginałów dokumentacji kierującej do ZOL tylko do jednej, wybranej przez siebie placówki.
W sytuacji, gdy w chwili składania dokumentów dostępne są tylko ich kopie, pacjent ma obowiązek w terminie 14 dni roboczych dostarczyć oryginalną dokumentację kierującą do ZOL, pod rygorem skreślenia z listy osób oczekujących. Po upływie tego terminu świadczeniodawca może samodzielnie skreślić pacjenta z kolejki osób oczekujących.
Dla całkowitej pewności, że wszystko jest w porządku najlepiej dostarczyć je osobiście do danej placówki. Można dokumentację wysłać pocztą jednak wiąże się to zawsze ze sporym opóźnieniem całej procedury.
Można to zrobić w dni robocze w godzinach 8:30-15:30 w sekretariacie na I piętrze budynku przy ul. Ujastek 3 w Krakowie lub przy ul. Rzepakowej 5a w budynku ZOL na poziomie -1.
W każdym zakładzie opiekuńczo-leczniczym pacjent pokrywa koszty opieki socjalnej. W przypadku placówek posiadających kontrakt z Narodowym Funduszem Zdrowia, pobierana jest opłata wysokości 70% renty bądź emerytury. Nasz Zakład za pisemną zgodą rodzin pobiera dobrowolną dopłatę gwarantującą utrzymanie opieki socjalnej i warunków bytowych na właściwym, wysokim poziomie.
Obecnie pacjent przebywa w oddziale opiekuńczo-leczniczym do momentu poprawy stanu zdrowia na tyle, że może on funkcjonować w domu samodzielnie bądź z niewielką pomocą osób bliskich. W każdej chwili rodzina może oczywiście wypisać pacjenta na własne życzenie.
Pragniemy tutaj zaznaczyć jedną rzecz: zakład opiekuńczo-leczniczy to nie to samo co dom pomocy społecznej (DPS). Pacjenci w ZOL, mimo iż przebywają w oddziale często miesiącami, nie są w nim zakwaterowani bezterminowo - jest to zawsze pobyt czasowy. W przypadku poprawy stanu zdrowia (ocena punktowa w skali opartej na skali Barthel powyżej 40) ZOL ma obowiązek wypisać pacjenta do domu.
Są to w zdecydowanej większości chorzy w stanach ciężkich - pacjenci leżący, po różnego typu udarach mózgu, złamaniach, powikłaniach związanych z takimi chorobami jak cukrzyca, choroba nadciśnieniowa, miażdżyca, chorzy z zaburzeniami neurologicznymi, demencją - ludzie, którzy ze względu na bardzo duży deficyt samoopieki wymagają całodobowego dozoru lekarskiego, wsparcia pielęgniarek i opiekunek oraz rehabilitacji.
Pacjentów można odwiedzać codziennie w godzinach ustalonych w danej placówce. Informację na ten temat otrzymacie Państwo w sekretariacie danej placówki.
Zakłady opiekuńczo-lecznicze mają obowiązek posiadać zaplecze do ćwiczeń, sprzęt rehabilitacyjny oraz odpowiednią ilość rehabilitantów. Ilość ta jest tutaj jednak zdecydowanie mniejsza niż w przypadku placówek o profilu rehabilitacyjnym a sama rehabilitacja prowadzona jest wyłącznie w stopniu podstawowym.
Nie - lekarze dyżurują w dzień. W nocy pacjenci są pod opieką pielęgniarek a lekarze pełnią dyżury telefoniczne i w razie potrzeby są wzywani na oddział.
Oczywiście może to zrobić w sytuacji, gdy w jego opinii pacjent nie kwalifikuje się do takiej placówki. W sytuacji jednak gdy chory trafia na oddział szpitalny i wiadome jest od samego początku, że po okresie hospitalizacji będzie wymagał nadal specjalistycznej opieki, lekarz (zważywszy na kolejki i długi okres oczekiwania na miejsce w placówkach opiekuńczych czy rehabilitacyjnych) powinien jak najszybciej poinformować o tym rodzinę i wystawić odpowiednie skierowanie. "Powinien" nie oznacza tutaj wcale, że musi. Tak naprawdę nie ma konkretnych regulacji prawnych w tej sprawie. Istotne jest, aby rodzina miała świadomość tego, że może prosić o wydanie takiego skierowania jeszcze w czasie pobytu chorego w szpitalu.Daje to zawsze tych kilka czy kilkanaście dni na złożenie dokumentów w placówkach i oczekiwanie na miejsce.